Tsvaga zvinhu zvishanu zvinoshamisa nezve tsunami

  • Tsunami inogona kusvika pakumhanya kusvika 700 km/h uye kufamba zviuru zvemakiromita.
  • Vanowanzounza masaisai akawanda, izvo zvinowedzera kukanganisa kunokonzerwa.
  • Chero kufamba kwakakosha paPasi, senge meteorites kana kudengenyeka kwenyika, kunogona kuunza tsunami.
  • Kukurumidza nyevero uye kugadzirira munharaunda dziri mumhenderekedzo yegungwa kunokosha pakuponesa upenyu.

Tsunami muAsia

ari tsunami, iwo masaisai makuru ayo anoparadza chinhu chiri chose chiri munzira yawo, chinhu chinofadza uye chinoparadza chose chose. Kunyangwe matsunami mazhinji achiitika kumahombekombe ePacific neIndian Ocean, izvi hazvireve kuti haakwanise kuumba kune dzimwe nzvimbo dzepasi, saka zvakakosha kuti tinzwisise hunhu hwavo uye simba ravo. Hatifanire kuvatya, asi tinofanira kuvaremekedza uye kunzwisisa kuti vanoumbwa sei uye kuti ndezvipi hunhu hwavo. Zvadaro, tichaongorora 5 zvinhu iwe zvausingazive nezve tsunami.

Tsunami dzinogona kufamba zviuru nezviuru zvemakiromita pakumhanya kumhanya

Zviitiko izvi hazvigoni kunyatsofanotaurwa, asi zvinozivikanwa kuti sezvavanoswedera kumhenderekedzo yegungwa, zvinowedzera kukura uye nekukurumidza. Saizvozvo, Vanogona kufamba anopfuura 17,000 km nekumhanya kunoshamisa kunosvika 700 km/h., inofananidzwa nendege iri kubhururuka. Mumvura yakadzika, masaisai etsunami anogona kusaonekwa nengarava nekuti kureba kwadzo kwakadzikira, zvichiita kuti vaenderere mberi nerwendo vasingaonekwe. Zvisinei, sezvo tsunami inosvika kumahombekombe uye kudzika kwemvura kunodzikira, kumhanya kwayo kunodzikira asi kureba kwayo kunowedzera zvakanyanya, zvichiburitsa masaisai anoparadza.

Big wave

Ivo havangounzi chete wave

Waifunga here kuti tsunami yakangounza masaisai rimwe chete? Chokwadi ndechekuti zviitiko izvi hazvimbouyi zvega, kana kuti hazviite. Mazhinji acho anowanzo kuunza kanopfuura kamwe chete wave, izvo zvinoreva kuti kuparadzwa uye kukuvadzwa kunokonzerwa kwakakura zvikuru kupfuura izvo zvingakonzerwa nesaisai rimwe chete. Aya masaisai anogona kunge akakura zvakapetwa kagumi kupfuura masaisai apfuura, uye mafungu ekutanga haagari akakura. Nharaunda dzemahombekombe dzinofanirwa kugadzirira masaisai akawanda, kwete chiratidzo chekutanga chekukanganisa.

Chero kufamba kukuru pasi kunogona kuvakonzera

Tsunami inowanzobatanidzwa nekudengenyeka kwenyika, asi izvi handizvo chete zvinokonzera. Meteorite kana asteroid kukanganisa, semuenzaniso, Inogonawo kukonzera tsunami, sezvinotendwa kuti zvakaitika makore angangoita 3.46 miriyoni apfuura apo asteroid yakakanganisa Nyika, yakafukidza pasi nemvura. Mukuwedzera kune kudengenyeka kwenyika, zvinhu zvakadai sekudonha kwevhu, kuputika kwemakomo, uye kuputika kwemvura pasi pemvura zvinogona kukonzera tsunami, zvichiita kuti kudzidza kwavo uye kuongorora kwavo kuve kwakakosha pakudzivirira nekudzora njodzi.

Kana iwe uchida kudzidza zvakawanda nezvekuti tsunami inoitika sei, unogona kuverenga nezve tsunami yakakura kwazvo pasi rose uye kukanganisa kwayo.

Tsunami muJapan dzaigona kusvika kuSan Francisco

Uye zvaizongotora vashoma 10 maawa kusvika. Zvinoshamisa, handiti? Kumhanya uye simba remafungu aya zvinoshamisa. Sezvineiwo, iyo Pacific Tsunami Warning Center, iri muHonolulu, ine basa rekutarisa nekunyevera nezve tsunami inogona kuitika muPacific Ocean. Iyi sisitimu inorongawo kuedza uye kugovera ruzivo kudzivirira kuparara uye kuderedza kukanganisa munharaunda dzemahombekombe.

Gungwa dzimwe nguva rinodzokera risati raitika

Kunyange zvazvo pasina zviratidzo zvakawanda zvinoratidza kuti tsunami yava kuda kuitika, dzimwe nguva gungwa rinodzokera shure zvakanyanyisa, zvichisiya chikamu chikuru chepasi pegungwa chiri pachena. Chiitiko ichi, chinozivikanwa se'ebb tide', kazhinji chiratidzo cheyambiro yetsunami iri kuuya. Zvakakosha kuti nharaunda dzemumhenderekedzo yegungwa nevanoshanya vazive chiratidzo ichi, sezvo kupa yambiro nekukasika kuchigona kuponesa upenyu.

Tsunami Facts

Ko tsunami inogadzirwa sei?

Tsunami mhedzisiro yekusimuka kwemvura zhinji. Chiitiko ichi chinogadzirwa kazhinji nekudengenyeka kukuru kwepasi pemvura kunokonzeresa kusimuka kwepasi pegungwa kana nekuputika kwemakomo. Mune zvimwe zviitiko, kudonha kwevhu kumahombekombe kunogona kukonzera tsunami.

Mazhinji tsunami (inenge 80% yehuwandu) anogadzirwa nekudengenyeka kwepasi pemvura. Kana pakaitika kudengenyeka, pasi pegungwa panochinja, zvichiita kuti masaisai apararira nokukurumidza mugungwa. Kunyange zvazvo masaisai aya anogona kunge asingaoneki mumvura yakadzika, paanosvika kumahombekombe, kumhanya kwawo kunodzikira, asi kureba kwawo kunowedzera zvakanyanya, izvo zvinogona kuburitsa masaisai anopfuura makumi matatu metres. Chiitiko ichi ndicho chinoshandura kudengenyeka kwenyika kure kuita tsunami inoparadza inogona kuparadza nharaunda dzemahombekombe.

Kana iwe uchida kuziva zvakawanda nezve chiitiko ichi, unogona kutarisa kuti zvakamira sei inoyera kureba kwemafungu maererano netsunami.

Tsunami dzinoparadza zvakanyanya munhoroondo

Mamwe etsunami anoparadza zvakanyanya munhoroondo yemazuva ano anga ari:

Chile, 1960

Musi waMay 22, 1960, the Valdivia kudengenyeka, iyo yakasimba zvikuru munhau yakanyorwa, ine ukuru hwe9.5, yakaunza tsunami yakaparadza mhenderekedzo dzeChile. Masaisai akasvika mamita makumi maviri kumusoro uye akakonzera kufa kwevanhu vanosvika zviuru zviviri. Iyi tsunami haina kungokanganisa Chile chete, asi yakasvikawo kuHawaii neJapan maawa gare gare, zvichikonzera kumwe kuparadza uye kufa kwekuwedzera.

Japan, 2011

Musi waMarch 11, 2011, kuJapan kwakaitika kudengenyeka kwepasi kwehukuru 9.0, kwakakonzera tsunami iyo yakakonzera masaisai akareba mamita 10 uye yakauraya vanhu vanopfuura 20,000 XNUMX. Iyi njodzi haina kungoparadza nharaunda dzese, asiwo yakakonzera dambudziko renyukireya reFukushima, kukanganisa kwacho kwakave nemhedzisiro yenguva refu pamitemo yesimba uye hutano hwezvakatipoteredza mudunhu.

Italy, 1908

Musi waDecember 28, 1908, kudengenyeka kwenyika kwakaitika muhukuru 7.1. Strait of Messina muItaly, zvichikonzera tsunami yakaparadza maguta eMessina neReggio Calabria. Vanhu vanosvika 120,000 XNUMX vakafa munjodzi iyi, iyo yave ichionekwa seimwe yeakaipisisa munhoroondo yeEurope.

ChiIndonesian, 2004

El tsunami yaDecember 26, 2004, kwakatangwa nokudengenyeka kwepasi kwe9.3 magnitude muIndian Ocean, kunorangarirwa seimwe yengwavaira dzomusikirwo dzakaipisisa munhau. Masaisai akasvika mamita makumi matatu mudenga uye akakonzera kufa kwevanhu vanopfuura 30 227,000 munyika dzakasiyana-siyana. Chiitiko ichi chakaita kuti pave nehurongwa hutsva hwekuyambira tsunami pasi rose, zvichiratidza kukosha kwekugadzirira nekudzidzisa nharaunda dzemahombekombe nezve njodzi yetsunami.

Kana iwe uchida kudzidza zvakawanda pamusoro pekuti mafashamo akaitika sei mune dzimwe nzvimbo uye kwete mune dzimwe, unogona kuverenga nyaya yacho sei mafashamo achiitika.

Ndedzipi nzvimbo dzinowanzo batwa netsunami?

Nzvimbo dzinonyanya kukanganiswa netsunami idzo dziri muPacific Ocean, kunyanya murutivi megungwa mhete yeMoto kana kuti "Ring of Fire," inzvimbo ine geologically inoshanda ine makomo akawanda uye tectonic kukanganisa. Pamusoro pezvo, kune dzimwe nzvimbo dzekudengenyeka kwenyika uye dzinoputika muIndian Ocean uye dzimwe nzvimbo diki muAtlantic Ocean neGungwa reMediterranean. Nhoroondo, ingangoita gumi nemana muzana yematsunami akanyorwa akaitika munharaunda yekupedzisira, apo mahwendefa etectonic emuAfrica neEuropean anodhumhana, kunyanya kudengenyeka kweLisbon uye tsunami ye14.

Tsunami Information

Tingazvidzivirira sei? Kukosha kwekudzivirira

Kudzivirira kwakakosha mukugadzirisa njodzi yetsunami, sezvazvinongoita mukudengenyeka kwenyika. Kuziva nzvimbo dzakafumurwa uye masisitimu ekunyevera kwakakosha. Nzvimbo dzePacific Ocean dzine masisitimu eyambiro epamusoro, akadai sePacific Tsunami Warning System, iyo inozivisa nzvimbo dzemahombekombe nezvenjodzi dzinogona kuitika.

Miniti imwe inogona kuita mutsauko pakati pehupenyu nerufu, saka yambiro yekukurumidza uye kupindura nekukurumidza kubva kuruzhinji kwakakosha. Kuita zvibooreso zvekubuda munharaunda munharaunda dzemahombekombe uye kudzidzisa nezve njodzi dzetsunami zvakare zvinhu zvakakosha zvekugadzirira.

tsunami spain
Nyaya inoenderana:
Tsunami muSpain

Mediterranean tsunami: ndedzipi njodzi?

Kunyange zvazvo tsunami isingawanzoitiki muGungwa reMediterranean kupfuura muPacific Ocean, ichiri kuisa njodzi huru. Nhoroondo, kubva 1600 BC kusvika nhasi, zvishoma 290 tsunami dzakanyorwa, dzimwe dzayo dzakakonzera kuparadza. Mhenderekedzo yeGreece neItaly ndiyo yakafumurwa zvakanyanya, asi ndizvo zvakaitawo ePortugal neSpain. Mumakore achangopfuura, masisitimu ekutarisa uye yambiro akagadzirwa kuti aderedze njodzi yetsunami munzvimbo ino ine vanhu vakawanda.

Tsunami Statistics

Kuziviswa nezve njodzi uye kuva nehurongwa hwekubuda kunogona kuponesa hupenyu. Mishandirapamwe yekuzivisa uye kubatana pakati penyika kwakakoshawo pakuvandudza kugona kwekupindura kune izvi zviitiko. Kudzidza nekunzwisisa tsunami hakungokosha chete kukuchengetedzwa kwenharaunda dzemahombekombe, asi kunopawo zvidzidzo zvakakosha pamusoro pechisikigo, simba rayo, uye kukosha kwekugadzirira mukugadzirisa njodzi dzinongoitika dzoga. Nedzidzo yakafanira uye zvirongwa zvechiito zvinokonzeresa, mhedzisiro inoparadza yezviitiko zvechisikigo izvi inogona kudzikiswa zvakanyanya.

hurongwa hwekudengenyeka kwenyika
Nyaya inoenderana:
Migumisiro inoparadza yekudengenyeka kwenyika muTurkey neSyria

Siya yako yekutaura

Your kero e havazobvumirwi ichibudiswa. Raida minda anozivikanwa ne *

*

*

  1. Inotarisira iyo data: Miguel Ángel Gatón
  2. Chinangwa cheiyo data: Kudzora SPAM, manejimendi manejimendi.
  3. Legitimation: Kubvuma kwako
  4. Kutaurirana kwedata
  5. Dhata yekuchengetedza: Dhatabhesi inobatwa neOccentus Networks (EU)
  6. Kodzero: Panguva ipi neipi iwe unogona kudzora, kupora uye kudzima ruzivo rwako