Munguva yezhizha, the glacial discharge Chinhu chakajairika chose. Kudziya kwe tembiricha kunoita kuti aizi inyause pamwero unokurumidza. Zvisinei, munguva yechando, gungwa repolar rinotarisirwa kutonhora zvakare, nzira yakashandurwa nemabasa evanhu uye kukosha kwayo kune zvakatipoteredza.
Ongororo inoshamisa yakaitwa neboka revasayendisiti vekuSpain yakaratidza kuti kuyerera kwechando pamapango ese ari maviri kwatanga kuwedzera kupfuura mwaka wechirimo. Makore gumi chete apfuura, kuburitswa kwepamusoro kwakanyorwa kunyanya mumwedzi yaChikunguru naNyamavhuvhu. Parizvino, chiitiko ichi chakawedzera, kubva munaJune kusvika munaOctober.
Zviyero zveprojekiti zvichangoburwa Glakma (Glaciers, CrioKarts uye Environment) zvinoratidza izvozvo Maitiro acho anogona kuramba achiwedzera kuwedzera. Muna Chivabvu, mazinga ekubuda akaonekwa ayo akanyanya hunhu hwekutanga kwezhizha. Ongororo iyi iri kuitwa pamusoro pemazaya echando muSweden Arctic, paVatnajökull ice cap kuIceland, mazaya echando eSvalbard kuNorway, nekuchamhembe kweUrals kuRussia.
Impact kuSouthern Hemisphere
MuSouthern Hemisphere, kuongororwa kunotarisa kune matatu echando echando ari muAntarctic Peninsula, pamwe neArgentina neChilean Patagonia. Iyi yakakura yekutarisa network mune ese ari maviri hemispheres inopa ruzivo rwakakosha, ichibvumira kuenzanisa kwekuyerera kwechando kunoenderana nekushanduka kwemamiriro ekunze. Kuchinja kwemamiriro ekunze uku, kunoratidzwa nekudziya kuri kuramba kuchiwedzera kudziya munzvimbo dzakasiyana-siyana dzenyika, kunoguma nekuwedzera mwero wegungwa nekuda kwekunyunguduka kwemazaya echando. Zvinonakidza kuziva kuti, padanho repasi rose, Arctic glaciers vari kusanganawo nekuchinja kukuru, zvichiratidza pesvedzero yekudziya kwepasi pane chiitiko ichi.
Kukwira kwemvura yegungwa kwatova chinhu chaicho. Humbowo hwe kupisa kwepasi pose inoratidzwa mune data yakaunganidzwa. Maererano nemushumo weGLACKMA, Ambient tembiricha uye glacial liquid discharge zvinhu zviviri zvepakati inobatsira pakuyera kushanduka kwekushisa kwekuwedzera. Iyo yekupedzisira inonyanya kugadzikana, ichibvumira marekodhi echokwadi ehukuru uye hushoma. Uyezve, zvidzidzo zvenguva pfupi yapfuura zvinoratidza izvozvo mazaya echando eGreenland Vanopawo mitswe inovhiringidza inogona kukanganisa glacial discharge, zvichiita kuti zvive nechimbichimbi kuongorora pesvedzero yekudziya kwepasi pahuwandu hwavo.
Glaciers, iyo inoshanda se natural sensors yekuchinja kwemamiriro ekunze, iri kudzikira mukuwanda nekuda kwekunyunguduka kunokonzerwa nekudziya kwepasi uye, nekudaro, mwero wegungwa unoramba uchikwira. Mamiriro ezvinhu aya anomiririra dambudziko guru kunharaunda dzemahombekombe uye nemhoteredzo yegungwa, iyo inofanirwa kuenderana nekugara ichichinja mamiriro ekunze.
Glacial discharge uye mamiriro ekunze
Glacial liquid discharge yakakosha kuti unzwisise kuti mamiriro ekunze uye mazaya echando anobatana sei. Kuyerera uku kunoreva kuyerera kwemvura ichibva kuchando ichinyunguduka ichienda mumakungwa nemunzizi. Chiitiko che glacial discharge chinokanganiswa kwete chete nekupisa kwemhepo, asiwo nehuwandu hwe kunaya kwemvura iyo inogamuchirwa muchimiro chechando nemvura. Munharaunda umo kutonhora kwakanyanya kunoitika, sezvinogona kuonekwa mu zvinokonzerwa nekushanduka kwemamiriro ekunze, kunyunguduka kwechando kunowanzonyanya kuoneka mumwedzi yezhizha, nepo muchando kunoramba kwakagadzikana. Muenzaniso wakajeka weizvi inyaya ye, iyo yatinogona kuyera kubva muchadenga.
Nekudaro, chiitiko che glacial discharge chatanga kuratidza kunetseka kusiyanisa kwemwaka. Sezvo tembiricha yepasi rose iri kuramba ichikwira, zvinogoneka kuti chikamu chekunyunguduka chichawedzera mumwedzi yakawanda yegore. Izvi zvinokonzeresa kutenderera kwemhinduro uko mvura yakawanda inopinda munyanza, zvichikonzera kukwira kwegungwa uye kushandura mafambiro emugungwa uye zvipenyu zvemugungwa.
Tsvakurudzo yakaratidza kuti kupisa kwepasi pose Haisi kungokanganisa mazaya echando ari munzvimbo dzine polar, asiwo mazaya emakomo munzvimbo dzakasiyana-siyana dzepasi, ane migumisiro yepasi rose. Munzvimbo dzine mazaya echando ari kudzoka, senge kuAsia, zvakakosha kuita ongororo dzakadzama pa migumisiro yekunyunguduka kuti unzwisise zvinorehwa kwenguva refu zvekurasikirwa kwemazaya aya.
Ramangwana remazaya echando mumamiriro ekunze ari kuchinja
Nekuchinja kwemamiriro ekunze kuri kutonga pasi rose, zvakakosha kuti titarise kuti mazaya echando ari kuita sei kune shanduko idzi. Mafungidziro anoratidza kuti kana kubuda kwe magasi anodziya hazvina kunyanya kuderedzwa, ticharasikirwa nehuwandu hunokosha hwemvura yedu yakachena yakachengetwa muchimiro chechando. Zvakakosha kudzidza makomo anoputika muAntarctica izvo zvinogona kukanganisa maitiro aya.
Semuenzaniso, Thwaites Glacier muAntarctica yave kutariswa zvakanyanya nekuda kwekugona kwayo kubatsira mukukwira kwegungwa. Iyi glacier yakaratidza zviratidzo zvekushaya simba uye kudududza, zvichisimudza mukana wekuti kana kudziya kwepasi kukaenderera mberi, kunogona kukanganisa uye kuburitsa mavhoriyamu makuru emvura mugungwa. Mamiriro ezvinhu muAntarctica pasina mubvunzo ari kunetsa, kunyanya zvine chekuita ne
Uyezve, kugara uchitarisa mamiriro echando echando kwakakosha kuti unzwisise mafambiro ekuchinja kwemamiriro ekunze. Matanho akadai sechirongwa cheGLACKMA ari kushanda kuti aite matekiniki epamusoro ekuwana data chaizvo pamusoro pemamiriro uye mafambiro echando chechando uye hukama hwavo nemamiriro ekunze epasi rose. Izvi zvinosanganisira kuongororwa kwe chando muAlps uye simba rayo pakufamba kwemvura.
Zvakakosha kuti kuenderera mberi kuedza kuitwe kutsvaga nekudzikamisa mhedzisiro yekudziya kwepasi pamazaya echando. Kudzivirirwa kweaya hofori dzechando hakuna chete kwakakosha pakuenzanisa kwemamiriro ekunze, asi kwakakoshawo pakurarama kweakawanda. mhando uye nharaunda dzinovimba navo kuti vawane mvura uye raramo.