Temperature ihuwandu hwemuviri hunoenderana neavhareji simba rekinetic rezvikamu zvinoumba chinhu kana system. Iyo yakakwirira ye kinetic simba, iyo inowedzera tembiricha. Isu tinorevawo tembiricha sechiitiko chedu chekunzwa chemuviri wedu uye nharaunda yekunze, semuenzaniso patinobata zvinhu kana kunzwa mhepo. Zvisinei, zvichienderana nemamiriro ezvinhu apo inoshandiswa, kune marudzi akasiyana e tembiricha zvikamu.
Muchikamu chino tichazotaura pamusoro pemhando dzakasiyana dzezvikamu zvekushisa, maitiro avo, akawanda uye kukosha kwawo.
Tembiricha zviyero uye mayuniti
Kune marudzi akasiyana ezvikero zvekuyera kupisa. Zvinonyanyozivikanwa ndezvi:
- Celsius tembiricha chiyero. Iyo inozivikanwawo se "centigrade scale" uye ndiyo inonyanya kushandiswa. Pachikero ichi, kutonhora kwemvura kwakaenzana ne0 °C (zero degrees Celsius) uye nzvimbo yekuvira i100 °C.
- Fahrenheit scale. Ichi ndicho chiyero chinoshandiswa munyika dzakawanda dzinotaura Chirungu. Pachikero ichi, mvura ine chando che 32°F (makumi matatu nemaviri madhigirii Fahrenheit) uye painofashaira inosvika 212°F.
- Kelvin scale. Inzira yekuyera inowanzoshandiswa musainzi, uye “zero yakakwana” inoiswa setiziro, kureva kuti, chinhu chacho hachibudisi kupisa, kunoenzana ne -273,15 °C (Celsius).
- Rankine chiyero. Chiyero chinowanzoshandiswa chekushisa kwe thermodynamic muUnited States uye chinotsanangurwa sechiyero chemadhigirii Fahrenheit pamusoro pe zero yakakwana, saka hapana hutsika kana hutsika hwakaderera.
Kupisa kunoyerwa sei?
- Tembiricha inopimwa nechikero chetembiricha, kureva kuti, mayuniti akasiyana anomiririra tembiricha pamakero akasiyana. Nokuda kweizvi, chimbo chinonzi "thermometer" chinoshandiswa, chiri chemarudzi akasiyana-siyana zvichienderana nechiitiko chinoyera, se:
- kuwedzera uye kuderera. Matemomita aripo ekuyera magasi (gasi rinogara richitsikirira ma thermometers), zvinwiwa (mercury thermometers), uye solids (mvura kana bimetallic cylinder thermometers), zvinova zvinhu zvinokura patembiricha yepamusoro kana chibvumirano pakudziya kwakaderera.
- kuchinja mukupikisa. Kupikisa kunoshanduka zvichienderana nekushisa kwavanowana. Pakuyera, ma thermometer ekupikisa anoshandiswa, akadai se sensors (zvichienderana nekupikisa kunokwanisa kushandura shanduko yemagetsi kuita shanduko yekushisa) uye pyroelectrics (inogadzira simba rekufambisa).
- Thermal radiation thermometer. Radiation phenomena inoburitswa neindasitiri yeindasitiri inogona kuyerwa nematembiricha sensors senge infrared pyrometers (kuyera yakaderera tembiricha yefiriji) uye optical pyrometers (kuyera kupisa kwakanyanya muchoto nesimbi dzakanyungudutswa).
- thermoelectric kugona. Iko kusanganiswa kwesimbi mbiri dzakasiyana dzakakanganiswa nekupisa kwakasiyana kunogadzira simba remagetsi, iro rinoshandurwa kuita simba remagetsi uye kuyerwa mumavolts. Ichi chiitiko chakakosha pakunzwisisa kuti tembiricha inoyerwa sei mumamiriro akasiyana, senge in shanduko yemamiriro ekunze.
Kuyera kwemayuniti ekushisa
Kana tichitaura nezve tembiricha, tiri kutaura nezvehumwe huwandu hwekupisa hunobatwa kana kuburitswa nemuviri. Zvakakosha kuti usavhiringidza kupisa nekupisa. Kupisa imhando yesimba mukufambisa. Muviri kana sisitimu haimbove nekupisa, inoitora kana kuisiya. Pane kudaro, ine tembiricha yakabatana neiyo kupisa kuyerera.
Kubva pamaonero efizikisi, kupisa kunotamirwa kune system kana muviri kunogadzira chiitiko chemolecular, kubvongodza (kana kufamba) kwemamorekuru. Patinoyera tembiricha, tinoyera kufamba kwatinoona sekupisa asi iko chaiko kinetic simba.
kuyerwa kwekushisa Izvo zvakakosha munzvimbo dzakawanda dzesainzi, tekinoroji, indasitiri uye mushonga.. Muindasitiri, semuenzaniso, kuyerwa kwetembiricha kwakakosha mukugadzira, uko tembiricha yezvinhu uye zvigadzirwa zvinofanirwa kudzorwa kuve nechokwadi chekugadzirwa kwemhando. Kuyera kuyera kunoshandiswawo mukuchengetedza chikafu nemishonga, sezvo inogona kukanganisa kunaka uye kuchengetedzwa kwezvigadzirwa. Nokudaro, kuchinja kwekushisa kunogona kukanganisa kuchinja kwemamiriro ekunze, iyo yakabatana zvakananga nehutano hwevanhu.
Mumishonga, Icho chinhu chakakosha chekuongorora uye kurapwa kwezvirwere. Fivha chiratidzo chekuti muviri uri kurwisa utachiona kana chimwe chirwere. Kuyera tembiricha yemuviri kunogona kubatsira kuona kana munhu aine fivha nekudaro anoda kurapwa.
Kuyera tembiricha itsika yakajairika mune zvesainzi uye tsvakurudzo. Mufizikisi, tembiricha inoshandiswa kuyera kudziya kwesimba remidziyo, iyo inogona kuve nezvainoreva kune magetsi conductivity, viscosity, uye mamwe maitiro ehunhu hwezvinhu. Mukuongorora nyeredzi, kuyera kupisa kwemamiriro edenga kunogona kubatsira masayendisiti kunzwisisa zviri nani maumbirwo uye kushanduka kwezvinhu zviri muchadenga. Pakati pezviitiko zvakadzidzwa ndeye kuwanikwa kwemapuraneti matsva.
tembiricha mhando
Tembiricha yakakamurwa kuita:
- Dry tembiricha. Kupisa kwemhepo pasina kufunga nezvekufamba kwayo kana chikamu chehunyoro. Inopimwa newhite mercury thermometer kudzivirira kuti isatore mwaranzi. Muchokwadi, ndiyo tembiricha yatinoyera nemercury thermometer.
- kupisa kunopenya. Inoyera kupisa kunoburitswa nezvinhu, kusanganisira nemwaranzi yezuva. Saka tembiricha inopenya inosiyana zvichienderana nekuti uri kupfura muzuva here kana mumumvuri.
- humid tembiricha. Kuyera tembiricha iyi, sphere ye thermometer yakaputirwa nedonje rakanyorova. Naizvozvo, kana hunyoro hwezvakatipoteredza hwakakwira, tembiricha yakaoma uye yakanyorova ichafanana, asi kudzika kwehunyoro pakati pezvakatipoteredza negirobhu, kunobva kwadzikira tembiricha yehunyoro.
Zvinhu zvinoshandura tembiricha
Kureba
Altitude chimwe chezvinhu zvinoshandura tembiricha. Kutsauswa kwakajairika ndeyekuti tembiricha inodonha ne6,5°C pakiromita, inova 1°C pamamita zana nemakumi mashanu nemana ega ega.. Izvi zvinokonzerwa nekudzikira kwemhepo yemhepo nekukwirira, izvo zvinoreva kudzikira kwekupisa-kuteya zvidimbu zvemhepo. Zvisinei, zvakakosha kuziva kuti kuchinja kwekushisa uku kunoenderanawo nezvimwe zvinhu zvakaita sechiedza chezuva, mhepo, uye mwando. Migumisiro yealtitude inokosha muzviitiko zvakadai se mafungu anotonhora.
Latitude
Iyo yakakwira latitude, inodzikira tembiricha. Latitude inhambwe yeakona kubva panzvimbo iri pamusoro pePasi kusvika pa 0 degree parallel (equator). Sezvo chiri chinhambwe cheakona, chinoyerwa nemadhigirii.
Iyo yakakwira latitude, kureva, yakakura chinhambwe kuenda kuequator, inodzikira tembiricha. Izvi zvinodaro nekuti paequator, nzvimbo yePasi inogamuchira mwaranzi yezuva perpendicularly, nepo pamatanda (maximum latitudes), mwaranzi inosvika tangentially, kwenguva pfupi. Nechikonzero ichi, pedyo neequator, mamiriro ekunze anodziya apo aizi inoungana pamatanda. Kusiyana kwekushisa uku ndiko kunokosha pakunzwisisa kuchinja kwemamiriro ekunze.
Continentality
Chimwe chinokanganisa tembiricha nhambwe yegungwa, inozivikanwa secontinentality. Mhepo iri pedyo negungwa ine hunyoro, saka inogona kuchengetedza tembiricha yakagadzikana kwenguva yakareba. Zvakadaro, mweya unobva kunyanza unooma, saka musiyano wetembiricha pakati pemasikati neusiku kana chiedza nemumvuri wakakura. Naizvozvo, panogona kuve nematembiricha emadhigirii makumi maviri kana kupfuura munzvimbo dzerenje.
Ndinovimba kuti neruzivo urwu unogona kudzidza zvakawanda nezve tembiricha zvikamu uye mashandisiro azvo.