Un volcano submarine Ndiyo iri pasi pegungwa. Iine maitiro akasiyana asi inoshanda zvakafanana. Kuumbwa kwayo kwakafananawo neye classical surface volcano. Izvo zvakakosha mukutenderera kwekuvaka uye kuparadzwa kwepasi pegungwa.
Naizvozvo, isu tichakumikidza chinyorwa ichi kuti tikuudze zvese zvaunoda kuziva nezve submarine volcano, ndeapi maitiro ayo, mavambo uye kukosha.
Chii chinonzi volcano yepasi pemvura
Submarine volcanoes chiitiko chinoitika pasi pegungwa, zvakafanana nezvinoitika pamusoro pemakomo marefu ari pamusoro pePasi pano, apo bota rinopisa rinowira pasi pemvura.
Pavanorutsa bota, vanoparadza nokuvaka; Dzinozivikanwa nekukuvadza pasi pegungwa uye kuuraya mhuka dziripo dzakatenderedza kuputika, asi dzinovaka nekuburitsa zvinovaka muviri izvo zvinobvumira mabhakitiriya uye kugona kurarama mukupisa kwakanyanya kuti kupe mhando itsva.
Kuwanikwa kwehombe shark nemarudzi asingazivikanwi kusvika panguva ino muSolomon Islands, uko kune gomo rinoputika reKavaki, Izvi zvinokonzerwa nemagasi uye simbi kubva pakuputika kwegomo remvura pasi pemvura izvo zvinofadza kuumbwa kwemakemikari emvura., maererano nevatsvakurudzi.
Ichi chemikemikari chinogona kuumba maketani makuru ezvokudya uye mhando itsva dzisingashiviriri kupisa dzinozadza nzvimbo apo zvimwe zvipenyu zvaimbovapo. Nenzira iyi, zvinofadza kuongorora kuti kuputika kwemakomo epasi pemvura kunogona kuchinja sei zvisikwa zvemugungwa, sezvakadzidzwa muchinyorwa che. Makomo anoputika epasi pemvura uye nemhedzisiro yawo.
Gomo repasi pemvura rinoputika sei?
Makomo anoputika epasi pemvura anoberekerwa mupakatsemuka, zvikanganiso zve geological kana mafissures anopatsanura tectonic plates. Dzinobva munzvimbo dzisina kusimba dzepasi panoyerera mabota anoedza kusvika pamusoro. Pavanosvipa bota, vanogadzira nzvimbo itsva pasi pegungwa.
Zvinofungidzirwa kuti kune makomo anoputika anopfuura 3.000 2.000 pasi rose, anogona kuwanikwa zvakakotsekana pedyo nepasi kana kuti pasi pemamita anopfuura XNUMX XNUMX. Makomo anoputika aya anobudisa 70% yemagma awo epagore, ayo anobatsira kuumba crust itsva. Kuvapo kwe fumaroles kana hydrothermal vents kunoratidza kuti kuputika kwemakomo kuri kuitika munzvimbo. Semuyenzaniso, muHawaiian Islands mune kuputika kwakanyanya kwepasi pemvura kwakasiyana nematunhu akasiyana anobva munzvimbo dzakaoma, sekutsanangurwa kwazvino muchinyorwa che. kuputika kwemakomo mumikoto uye umo Misiyano pakati pezvitsuwa zvinoputika uye zvitsuwa arcs.
Nzvimbo dzinopisa inzvimbo dzinodzimwa magma uye crust inofamba pamusoro payo, ichigadzira makomo matsva, ayo anobatsira kurongedza zvitsuwa. Makomo anoputika ari pedyo nechepamusoro anogona kuita zvitsuwa mugungwa; avo vari pakadzika vanogadzira mahwendefa anopindirana uye vanoshandura ecosystem yepasi.
Vane ngozi here?
Marsili submarine volcano
Kunyange zvazvo makomo akawanda epasi pemvura anoputika asingakonzere njodzi huru, mamwe akakwevera kutarisisa kwenharaunda yesainzi, yakadai seMarsili, gomo guru rinoputika muEurope, 150 makiromita kubva kuLombardo, Italy. Kuputika uku kwave kuri nyaya yezvidzidzo zvine chekuita nekukanganisa kwaringaite mudunhu, izvo zvinosimbisa kukosha kwekuferefeta makomo anoputika.
Kolumbo pasi pemvura inoputika
Mamwe makomo akaparadza zvitsuwa panguva yekuputika, zvichikonzera kufa kwevanhu vakawanda, sekuputika kwemvura. Gomo reKolumbo riri pachitsuwa cheGreece cheSantorini muna 1628, chakamedza chikamu chikuru chechitsuwa chacho. Gomo rinoputika rinogara richiongororwa kudzivirira imwe njodzi, zvichiratidza kukosha kwekunzwisisa maitiro ezvikomo zvinoputika pasi pemvura.
pasi pemvura volcano Tonga
Iri pachitsuwa cheTonga kuWestern Polynesia, Oceania, iyo Columbo submarine volcano iketani yemakomo anoputika inoita kuti ive imwe yenzvimbo dzinoputika zvakanyanya pasi rose nekuti zvitsuwa zviri kumucheto kwetectonic plate inobatanidza Australia nePacific Ocean (Ring of Fire). Ichi chiitiko chechiitiko chekuputika kwemakomo chakakosha kana tichifunga nezvenhoroondo ye kuputika kwegomo reTonga.
Hunga pasi pemvura gomo rinoputika
Muna Zvita 2014, gomo reHunga rakaputika nechisimba uye rakaramba richishanda kwemavhiki akati wandei. kugadzira chitsuwa chitsva makiromita maviri kureba uye 2 metres kureba. Rudzi urwu rwekuita runoratidza mafambiro emamwe makomo anoputika, senge mauna kea.
Krakatoa pasi pemvura inoputika
Zvichida gomo rinonyanya kuzivikanwa nekuparadza kwaro ndiKrakatoa, iyo yakaputika musi waAugust 27, 1883 uye yakanyangarika pachitsuwa cheJava. Yakaonekwa munzira yegungwa makore anopfuura zana apfuura uye yave ichiputika nguva dzose. Muna 2018, kuputika kwegomo iri kwakakonzera tsunami, mafungu makuru, muIndonesia yakauraya vanhu mazana matatu uye yakakuvadza vamwe chiuru. Ichi chiitiko muenzaniso wakajeka wekuti chingave sei kugadzira tsunami mushure mekuputika kwegomo remvura pasi pemvura.
Pamusoro peKrakatoa, kune akawanda ane mukurumbira pasi pemvura anoputika makomo, akadai seKilauea muHawaiian Islands, ayo asingaenzaniswi anokwezva vashanyi. Iri igomo repasi pemvura rakaputika kwezviuru zvemakore kuumba chitsuwa cheHawaii. Dzimwe nguva inodirawo bota mugungwa, izvo zvinosiyana nemoto wakajeka unopararira mumvura yebhuruu, zvichiita chiratidziro chemavara chinokwezva vashanyi kuti vashanyire.
Curiosities
- Muna 2011, paIsla del Hierro muCanary Islands, gomo rinoputika rakaputika kwemwedzi mishanu.
- Muna 2013, muJapan. Gomo rinoputika riri pasi pemvura pedyo neShimo Island rakabudisa zvinhu zvinoputika zvikuru zvokuti rakabuda, akabatana uye akawedzera ka11.
- Iceland inozivikanwawo nokuda kwemakomo ayo ari pasi pemvura anoputika, ayo anokwezva vashanyi vanobva kumativi akawanda enyika.
- Masayendisiti anofungidzira kuti kune zviuru zvemakomo anoputika epasi pemvura anoputika pasi rose anosvipa inenge 75 muzana yemagma awo gore negore. Zvakare, kuputika kwepasi pemvura kunobatsira kuumba ganda idzva.
- Mazhinji makomo anoputika epasi pemvura anoitika munzvimbo dzinosiyana mahwendefa egungwa, seMid-Atlantic Ridge. Nhamba shoma yezvikomo zvepasi pemvura zvinoputika zvakazvimiririra kubva kunzvimbo yekufema, zvichibva munzvimbo dzinozivikanwa dzinozivikanwa, dzakadai seHawaiian Islands, uko kune nzvimbo yakagadziriswa iyo magma inobuda uye crust inofamba pamusoro payo, ichigadzira makomo matsva, nokuda kwei, semuenzaniso, zvitsuwa zveHawaiian zvakabatana.
- Chiratidzo chakanaka chechiitiko chekuputika kwemakomo munzvimbo kuvapo kwe fumaroles kana hydrothermal vents, izvo zvinoratidza kuti nzvimbo iyo magma iri padyo nepamusoro pepamusoro, uye nekudaro ingangove pedyo nemakomo anoputika epasi pemvura.
- Rudzi rwegomo rinoputika pasi pemvura uye kuputika kunoenderana zvakanyanya nekudzika kwarinowanikwa, sezvo kumanikidza kuri chinhu chakakosha.
- Kuputika kunogona kuitika zvishoma nezvishoma kana kuenderera mberi nekufamba kwenguva; kana zvikapfuurira uye zvinogara kwenguva refu, zvinhu zvinoputika zvinoputika zvinogona kupedzisira zvakwira kumusoro ndokuumba zvitsuwa zvitsva, zvakadai seIceland, iyo inogara pachikomo cheAtlantic Ocean.
Ndinovimba kuti neruzivo urwu unogona kudzidza zvakawanda nezve submarine volcano uye maitiro ayo.